نیلوفر، گلی نیست که هر وقت دلتان خواست آن را در گل فروشی پیدا کنید و به خانه بیاورید. برعکس همه گل‌های دیگر، شما باید به ملاقات این گل بروید آن هم در دل دریاچه.  سراب نیلوفر کرمانشاه، یکی از این محل‌های ملاقات است و شاید بود. ترکیباتی در حال حذف از چرخه لغات‌مان هستند که هر کدام قدمتی میلیون ساله و چندین هزارساله دارند. حالا انگار بعد از دریاچه ارومیه نوبت به سراب نیلوفر رسیده است. «سرآب» یا «سراب» یک نام کلی برای دریاچه‌هایی‌است که آب آن‌ها از چشمه‌های داخل یا کنار دریاچه تامین می‌شود. سراب نیلوفر به یمن وجود گل‌های نیلوفر به این نام معروف شده است. نیلوفر آبی گل مقدس ایرانیا‌ن، ریشه در ایران باستان دارد و نقش آن در طاق‌بستان در نزدیکی سراب نیلوفر و سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید در شیراز حک شده است. سراب نیلوفر، پنجاه و پنجمین اثر طبیعی ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی از ۲۷ اسفند ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفته است. داستان‌های زیادی درباره این سراب وجود دارد که یکی از مشهورترین این روایت‌ها گنج‌بزرگی‌است که خسرو پرویز پادشاه ساسانی آن را در کف دریاچه پنهان کرده است. حالا در سال 1401 اعلام شد که دیگر از رقص گل‌های نیلوفر روی آب خبری نیست؛ دریاچه به طور کامل خشک شده است و این یعنی مرگ نیلوفرها. درباره اهمیت این سراب و گل نیلوفر و جزئیات بیشتر آن در پرونده امروز زندگی‌سلام بیشتر خواهید خواند.

نیلوپر، یک گل باستانی با عمر 3 روزه
نیلوپر گل مقدس ایرانیان باستان به معنای گلی با پرهای نیلی‌رنگ است. این کلمه بعد از حضور اعراب در ایران تحت تاثیر زبان عربی به نیلوفر معرب و به نام لوتوس هم شناخته می‌شد. این گل ریشه در خاک و ساقه در آب دارد و گل‌های آن روی سطح آب، پهن می‌شوند. ایرانیان باستان نیلوفر آبی را نماد نجابت، کمال و رشد معنوی انسان می‌دانستند و نقش بستن این گل در سنگ‌نگاره‌های تخت‌جمشید و طاق بستان از ارزش همین نگاه نشئت گرفته است. «آبزاد» نام دیگری است که نیلوفر آبی را به آن می‌شناختند و معتقد بودند چون این گل میان آب‌های راکد می‌روید و بدون هیچ آلودگی شکوفا می‌شود، می‌تواند نماد پاکی باشد. در اساطیر ایرانی، نیلوفر آبی نماد ناهید ایزدبانوی آب است. نیلوفرآبی 12 گلبرگ دارد و آن‌ها سپیده‌دم باز می‌شوند. دوره زندگی گل نیلوفر آبی  بین 3 تا 7 روز است است؛ روز اول با رنگ سفید آغاز می‌شود، روز دوم به صورتی ملایم تغییر می‌کند و روز سوم به اوج می‌رسد و بعد داستان نیلوفر آبی با صورتی پررنگ به پایان می‌رسد. این گل در میان دیگر تمدن‌های باستانی مانند مصر، یونان و هند هم یک گل مقدس و نماد زایندگی و باروری است.

خانه نیلوفران و کاروانسرای پرندگان
سراب نیلوفر در 20 کیلومتری شمال غربی کرمانشاه، در روستایی به همین نام قرار دارد. گل‌های نیلوفر که در بستر دریاچه زندگی می‌کنند، سوژه‌ای عالی برای عکاسان جلوه‌های ناب طبیعی هستند و همین ویژگی‌ هرساله گردشگران بسیاری را به سوی دریاچه سراب نیلوفر می‌کشاند البته این سراب، قبل و بعدهایی دارد. زیبایی‌هایی که در ادامه خواهید خواند متعلق به روزهای قبل از خشک شدن سراب نیلوفر است. شهرت این سراب به دلیل وجود دریاچه‌ای مملو از گل‌های نیلوفرآبی‌است که در فصل‌های گرم سال، برگ و غنچه‌های آن روی آب می‌آیند، بخش بزرگی از دریاچه را می‌پوشانند و در یک مساحت ۱۳۳۳هکتاری تصویری شبیه یک رویا خلق می‌کنند. تنها در این سراب، گونه‌ خاصی از نیلوفر زرد با نام علمی lutea Nuphar رشد می‌کند و از آن‌جا که این گل در ایران در معرض انقراض است، حفظ این سراب به معنای حفظ این گونه خواهد بود. البته این سراب، تنها خانه نیلوفران نیست و محل امنی برای گونه‌های مختلف گیاهی و پرنده‌های بومی و مهاجر است که در نیمه اول سال از کیلومترها دورتر به این سراب کوچ می‌کنند. سراب نیلوفر یکی از زیست‌بوم‌های مهم انواع ماهی، مرغ ماهی خوار و غازهای وحشی به شمار می‌رود. تعداد زیادی از پرندگان مهاجر در فصل زمستان به سراب نیلوفر سفر می‌کنند و همین موضوع این منطقه را به یکی از نواحی مهم پرنده‌نگری کشور تبدیل کرده است. هرچند در نیمه دوم سال از پرنده‌ها و گل‌ها خبری نیست اما آب زلال و شفاف دریاچه اجازه دیدن ساقه و ریشه‌های نیلوفر آبی را که در عمق آب، خانه کرده‌اند، به هر بیننده‌ای می‌دهد. تماشای گل‌های خاص نیلوفر، منظره غروب خورشید، تلألؤ نور آفتاب و نشستن در کنار دریاچه، از مهم‌ترین تفریحات سراب نیلوفر است؛ به‌طورکلی سراب نیلوفر در چهار فصل سال زیبایی‌های خود را دارد. ویژگی گل‌های نیلوفر آبی شناور در سطح دریاچه، آب زلال و شفاف دریاچه و چشمه‌های اطراف آن، سراب نیلوفر را از دیگر دریاچه‌های کشور متمایز می‌کند.

دیدنی‌های شگفت‌انگیز حوالی این سراب
یکی از ویژگی‌های مهم، منحصربه‌فرد و خاص سراب نیلوفر کرمانشاه با بقیه سراب‌های کشور و حتی جهان، نزدیکی آن به چندین جای دیدنی دیگر است. در ادامه به معرفی برخی از این مناطق دیدنی می‌پردازیم که با دریاچه سراب نیلوفر کرمانشاه فاصله کمی دارد.

روستای قزانچی روستای قزانچی در فاصله‌ای حدود ۲۰ کیلومتری سراب نیلوفر قرار گرفته است. از جاهای دیدنی روستا می‌توان به تپه‌های قزانچی اشاره کرد که مربوط به دوره ساسانیان و سلجوقیان بوده و در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
روستای عُمَرمِل روستای عمرمل در ۲۴ کیلومتری سراب نیلوفر واقع شده است. این روستا به دلیل داشتن تپه‌های تاریخی مربوط به عصر آهن از نظر تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است. باستان‌شناسان آثاری مربوط به دوران ساسانی، سلجوقیان و ایلخانی در این منطقه کشف کرده‌اند.
منطقه حفاظت‌شده بیستون   منطقه حفاظت‌شده بیستون در ۳۰ کیلومتری سراب نیلوفر قرار گرفته است. این منطقه کوهستانی با مساحتی حدود ۴۰ هکتار، پناهگاه حیات‌وحش است که با آب‌وهوای معتدلی که دارد، از تنوع زیستی بالایی برخوردار است. منطقه حفاظت‌شده بیستون دارای انواع گونه‌های خاص گیاهی و جانوری است.
تالاب هشیلان   تالاب هشیلان به‌دلیل گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع یکی از مهم‌‌ترین زیستگاه‌های  آبی استان کرمانشاه به شمار می‌رود. این تالاب ۴۶ کیلومتر با سراب نیلوفر فاصله دارد. تالاب هشیلان بیش از ۱۰۰ جزیره کوچک و بزرگ دارد که گاهی هنگام ریزش‌های جوی کاملا در آب فرو می‌روند. این تالاب، زیستگاه جانورانی چون لاک پشت‌های برکه‌ای، مارمولک، سمندر، انواع گونه‌های ماهی کپور، عروس ماهی، سیاه ماهی، سفید کولی، زردک، سس ماهی، خرچنگ و قورباغه است.
طاق بستان   طاق بستان در گذشته نام روستایی در ۹ کیلومتری شهر کرمانشاه بوده است که امروزه با گسترش کرمانشاه در محدوده شهری قرار دارد و به یکی از محله‌های شمال شرقی کرمانشاه تبدیل شده است. به نقوش زیبا و تاریخی حک شده بر دامنه کوه و در کنار دریاچه، طاق بستان گفته می‌شود. این مجموعه ۳۸ کیلومتر با سراب نیلوفر فاصله دارد. در گذشته روستای طاق بستان محلی برای تفریح شاهان ساسانی و شکار بوده است و نقش‌های حجاری شده بر دامنه کوه نیز همین روایت را نقل می‌کنند.

پایان ناخوش سراب نیلوفر
سراب نیلوفر یک دریاچه طبیعی است و غارهای زیرزمینی هم دارد. وقتی بارندگی خوب بود، عمق آب به 32 متر هم می‌رسید و دریاچه همیشه پرآب بود اما این سراب در سال 94 به دلیل حفر چاه‌های عمیق 120متری در محدوده آن، کشاورزی بی‌رویه و کشت محصولاتی آب‌بر مانند هندوانه و ذرت و هزار و یک دلیل دیگر به طور کامل خشک شد. یک سال بعد از این اتفاق «دانیال کهریزی» یکی از استادان دانشگاه منابع طبیعی رازی به همراه تیمش هزار بوته نیلوفر زرد را کاشت و تکثیر کرد تا با کاشتن آن‌ها در بستر دریاچه کم‌آب از نابودی کامل آن جلوگیری کند. سراب چند سال کج‌دار و مریز نیلوفرها را در خود نگه داشت اما نشد که بشود و در مرداد 1401 اعلام شد نیلوفرها به دلیل کم‌آبی شدید و خشکی دریاچه زنده نمانده‌‌اند. بستر دریاچه ترک برداشته و از مساحت چند هکتاری آب، چند چاله مرطوب باقی مانده است. حالا سراب نیلوفر به یک سراب تبدیل شده که نه می‌تواند خانه امن پرنده‌ها و دیگر جانداران باشد و نه نیلوفران زرد.

منابع این قسمت از پرونده: تریپ، کجارو، خبرگزاری صداوسیما، ایسنا و ...
 

تکلیف نیلوفرها مشخص نیست!
یک استاد دانشگاه می‌گوید که سرنوشت سراب نیلوفر کرمانشاه در دست مسئولان، کشاورزان، مردم و البته سخاوت باران است

«سراب نیلوفر کرمانشاه علاوه بر یک منطقه گردشگری، یک زیست‌بوم ارزشمند و اشتغال‌زاست. باید درباره اهمیت حفظ این سراب گفت و به خطرات خشک شدن این سراب اشاره کرد». دکتر دانیال کهریزی، استاد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه و احیاگر نیلوفرهای سراب کرمانشاه با این مقدمه به زندگی‌سلام می‌گوید: «در روزهایی که این سراب دوباره خشک شده، لازم است به یادآوری و مرور عواملی بپردازیم که اگر به آن توجه نشود، شاید هیچ‌وقت دیگر رنگ نیلوفرها را در این منطقه نبینیم.»

نیلوفر سراب کرمانشاه منحصر به فرد است
این استاد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه می‌گوید: «سراب نیلوفر از جنبه گیاه‌شناسی با دیگر سراب ها و تالاب‌ها مثل تالاب انزلی تفاوت دارد. می‌توان گفت گونه‌ نیلوفری که در سراب نیلوفر کرمانشاه وجود دارد، منحصر به فرد است و در هیچ‌ جای جهان شبیه آن را نمی‌بینید ولی نیلوفری که در تالاب انزلی است، در دیگر تالاب‌ها هم رشد می‌کند. به گونه‌ای که در سراب کرمانشاه می‌روید «لوفر اوتئا» می‌گویند. از نظر پوشش گیاهی شبیه این نقطه را در ایران هم نداریم. گل نیلوفر در فضای ریزوم تکثیر می‌شود. عمرش دایمی و همیشگی است. این ریزوم زیر خاک تکثیر می‌شود و گیاهان جدیدی را تولید می‌کند اما گلی که روی سطح آب می بینید حداکثر یک هفته زنده می‌ماند.»

از یک بوته مریض، هزار بوته تکثیر کردیم
دکتر کهریزی ادامه می‌دهد: «وقتی تصمیم به احیای نیلوفرهای سراب نیلوفر گرفتیم یک بوته از آن باقی مانده بود. بوته ضعیف و مریضی هم بود ولی با روش کشت سلول بافت، بافت‌های سالم آن بوته را پیدا و تکثیر کردیم. حدود هزار بوته را طی 4مرحله تکثیر و رهاسازی کردیم. نیلوفرها جان گرفتند ولی متاسفانه دوباره سراب نیلوفر خشک شد. معمولا این‌طور است که اگر آب برگردد گیاه نیلوفر باززایی و دوباره خودش را احیا می‌کند ولی در این مورد خاص نمی‌دانم با برگشت آب، بوته‌های باقی‌مانده رشد می‌کنند یا نه. در واقع تکلیف نیلوفرها مشخص نیست.»

خشکی سراب، از دست رفتن زیست‌بوم است
او که روزگاری احیاگر نیلوفرهای سراب کرمانشاه بوده، در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: «در نزدیکی سراب نیلوفر محصولاتی پرآب‌بر کشت می‌شوند و هیچ نظارتی روی آن نیست و حتی من شنیدم متاسفانه در بخشی از سراب، آب را هم می‌فروشند. دلیل دیگر هم خشکسالی‌ سال‌های اخیر است که هم در کرمانشاه و هم در مناطق دیگر کشور شاهدش بودیم. سراب نیلوفر علاوه بر این که محل رشد یک گونه خاص نیلوفر است یک زیست‌بوم بسیار ارزشمند است که حتی باکتری‌های مفیدی در آن رشد می‌کنند. با خشک شدن سراب، همه گونه‌های جانوری آبزی، لاک‌پشت‌ها و گونه‌های گیاهی و در نهایت همه زیست‌بوم از دست می‌رود. سراب نیلوفر یک اثر ملی است و محدود به استان نیست و باید نظارتی صورت گیرد و با اصلاح الگو، محصولات آب  طلب کشت نشود. با این کار آب حتما در سراب می‌ماند. این سراب هم زیبایی به منطقه داده و هم از نظر گردشگری و اشتغال، آن جا را به یک منطقه پویا تبدیل کرده است.»

  امروزه در جهان کبد چرب به یک بیماری اپیدمی و همه‌‌گیر تبدیل شده به طوری که از هر 10 نفر در جهان یک نفربه آن  بیماری مبتلاست.در ادامه به بررسی این بیماری خواهیم پرداخت.
 

کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب به دلیل تجمع چربی مازاد در کبد ایجاد  و اغلب در افرادی دیده می شود  که اضافه وزن دارند یا چاق هستند. کبد چرب معمولاً در مراحل اولیه آسیبی ایجاد نمی‌کند و علایمی ندارد، اما در صورت بدتر شدن می‌تواند منجر به آسیب جدی به کبد شود.
 علت بیماری کبد چرب
کبد چرب می‌تواند ناشی از مصرف زیاد الکل باشد، اما بیشتر افراد مبتلا به این بیماری دچار بیماری نوع غیرالکلی هستند که ناشی از مصرف الکل نیست. عواملی که در ایجاد این بیماری نقش دارد، عبارت‌اند از:
   فشار خون بالا
   افزایش کلسترول و تری گلیسیرید خون
   ابتلا به دیابت نوع ۲
   اضافه‌ وزن و چاقی به‌خصوص در اطراف شکم
برخی افراد به دلایل دیگری مثل سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، هپاتیت B مزمن، هپاتیت C مزمن، بیماری هموکروماتوز و عوارض جانبی برخی داروها به کبد چرب مبتلا می‌شوند.
 انواع کبد چرب غیر الکلی
   کبد چرب ساده یا استئاتوز (کبد چرب گرید یک): در این مرحله سلول‌های چربی شروع به رسوب  در کبد می‌کنند. در کبد چرب گرید یک هیچ التهاب یا زخمی وجود ندارد.
   استئاتوهپاتیت غیر الکلی (کبد چرب گرید2): این مرحله زمانی رخ می‌دهد که تجمع چربی در سلول‌های کبد با التهاب همراه باشد.
   فیبروز (کبد چرب گرید3): این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که بافت اسکار پایدار در کبد و در رگ‌های خونی اطراف کبد وجود داشته باشد. در کبد چرب گرید ۳ کبد می‌تواند به درستی عمل کند.
   سیروز کبدی (کبد چرب گرید4): در این مرحله کبد به درستی کار نمی‌کند و علایمی مانند زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها و درد مبهم در سمت راست پایین دنده‌ها شروع می‌شود.
 علایم کبد چرب
کبد چرب دارای این علایم است:
   درد شکم
   از دست دادن اشتها
   کاهش وزن
   ضعف یا خستگی
   حالت تهوع
   خارش پوست
   زردی پوست و چشم
   کبودی پوست و خون ریزی آسان
   ادرار تیره‌رنگ
   تغییر رنگ مدفوع
   تجمع مایع در شکم (آسیت)
   تورم پاها
   خوشه‌های قابل‌ مشاهده از رگ‌های خونی زیر پوست
   بزرگ شدن سینه در مردان
   سرگیجه
  درمان و پیشگیری
درمان کبد چرب بستگی به علت آن دارد، بعضی از انواع آن ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. اصلاح سبک زندگی علاوه بر درمان
 می تواند باعث پیشگیری از این بیماری شود.
  اجتناب از مصرف الکل و دیگر مواد سمی: پرهیز از مصرف  الکل، ضروری ترین بخش کنترل کبد چرب الکلی است. همچنین بیماران باید از مصرف داروهایی مثل کورتیکواستروئیدها که باعث آسیب به کبد
می شود، اجتناب کنند.
  رژیم غذایی : رژیمی با چربی تعدیل شده  برای پیشگیری از کبد چرب توصیه
می شود.
   کاهش وزن: کاهش وزن می تواند باعث کاهش مقدار چربی جمع شده در کبد شود.
 ورزش: ورزش منظم برای بهبود این بیماری، مفید  و روشی مناسب برای کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون است.
 دارو درمانی تحت نظر پزشک: داروهایی که برای درمان مقاومت انسولین استفاده می‌شود، می‌تواند مفید باشد.
گیاه خار مریم (Milk Thistle): خار مریم گیاهی است که  برای درمان بیماری‌های کبدی استفاده  و باعث افزایش تولید آنزیم های آنتی اکسیدانت می شود که به کبد برای شکستن و دفع مواد سمی کمک می‌کند. همچنین این گیاه ممکن است باعث افزایش تولید سلول‌های کبدی جدید شود. البته مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد.
 

  برای این مخاطب عزیز که به بیماری کبد چرب گرید 2 مبتلا هستند، بهترین راه درمان، تغییر سبک زندگی است. با خوردن غذاهای کم چرب و افزایش فعالیت بدنی می‌توانید بیماری خود را درمان و هر چند وقت یک بار با پزشک متخصص مشورت کنید.

جواد نوائیان رودسری – مشهدی های سن و سال دار، دکتر موسی‌ حجازی را می‌شناسند؛ پزشک دست به خیری که قرن گذشته مشهد، مشحون از تکاپوهای خیرخواهانه اوست. به تازگی ضمن بررسی بایگانی روزنامه خراسان، به نمونه های جالبی از رویکردهای رسانه‌ای دکتر حجازی برخورد کردم که شاید کمتر کسی از آن ها آگاه باشد؛ هر چند که حدود دو سال قبل با همت «فرنود فغفور مغربی» و «محمدرضا فیضی»، پژوهشی آبرومند درباره زندگی دکتر موسی‌ حجازی انجام شده و در یکی از جراید انتشار یافته‌است – و من هم در بخش‌هایی از این نوشتار، از این پژوهش ارزشمند و کم‌نظیر بهره برده‌ام – اما آن‌چه از محتوای مندرج و تصاویر انتشار یافته در روزنامه خراسان به دست می‌آید، چشم‌انداز متفاوتی از سیما و شخصیت دکتر حجازی را پیش روی ما قرار می‌دهد که نشان دهنده بینش و نگاه صحیح وی به مقوله فعالیت‌های خیریه درمانی و تلاش او برای استفاده از تمام ظرفیت‌ها، در راستای تقویت این نوع از فعالیت‌های عام‌المنفعه است.
چند کلمه درباره دکتر موسی حجازی
پیش از آن‌که بخواهیم درباره گزارش‌های روزنامه خراسان و ارتباط آن با فعالیت‌های دکتر موسی حجازی صحبت کنیم، باید مختصری درباره او بدانیم؛ دکتر موسی‌ حجازی متولد سال 1256ش، ملقب به «طبیب اعظم»، فرزند رضاقلی‌خان مستوفی، از دولتمردان دوره ناصرالدین‌شاه است. مادر موسی‌خان، از ندیمه‌های مهدعلیا، مادرِ شاه قاجار بود و لقب «طبیب اعظم» را هم، او از مهدعلیا برای پسرش گرفت. موسی‌خان بعد از اتمام مقدمات، به مدرسه دارالفنون رفت و پزشکی خواند؛ آن‌گاه برای تکمیل دانش، راه فرانسه را در پیش گرفت و پس از چند سال توقف و تحصیل، به ایران بازگشت و در تهران به کار طبابت پرداخت. دوران حضور و فعالیت‌های پزشکی طبیب اعظم در پایتخت، احتمالاً با انقلاب مشروطه و حوادث بعد از آن، همزمان بوده‌است. مدت توقف دکتر حجازی در تهران معلوم نیست اما از قرار معلوم، در زمان حکومت علی‌نقی میرزا رکن‌الدوله در مشهد، به این شهر دعوت شد و بعدها، در کنار طبابت، مسئولیت پزشکی قانونی مشهد را هم برعهده گرفت. از این منظر، باید دکتر موسی‌ حجازی را نخستین پزشک قانونی مشهد بدانیم. وی طی دوران حضورش در این شهر، با اشرف‌الملوک دفتری، برادرزاده دکتر مصدق، ازدواج کرد و ظاهراً در دوران حکومت کلنل محمدتقی‌خان پسیان، رئیس بهداری و امور بهداشتی شهر مشهد شد. او طی دهه‌های بعد، برای خودش در مشهد سه مطب تأسیس کرد؛ اولی در محله چهارباغ و کوچه مخابرات، دومی در خیابان خاکی و سومی در «تَه‌پُل محله» یا به قول مشهدی‌ها «تَپُّل محله» در محله نوغان. به این ترتیب، سعی می‌کرد همواره در دسترس مردم باشد. بعید نیست که تصمیم مرحوم دکتر شیخ برای تأسیس مطب‌های متعدد در نقاط مختلف شهر نیز - که چندی پیش در همین صفحه به آن اشاره کردیم - به تأسی از رویکرد دکتر حجازی گرفته شده‌باشد. منزل دکتر حجازی در خیابان سناباد، کوچه طاهری نیز، مکانی برای طبابت و درمان بیماران بود. او در رسیدگی به افراد بی‌بضاعت و ارائه خدمات رایگان به آن ها، از هیچ کمک و اقدامی دریغ نمی‌کرد.
تلاش برای توسعه زیرساخت‌های درمانی
دکتر حجازی طی دوران حضورش در مشهد به فکر ایجاد و توسعه زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی در این شهر افتاد. نخستین گام‌ها را در این زمینه، افراد خیّری مانند احترام‌السلطنه قهرمان، با تأسیس بیمارستان منتصریه برداشته‌بودند. با این حال، این اقدامات به هیچ وجه نیاز شهر پرجمعیتی مانند مشهد را تأمین نمی‌کرد؛ به ویژه شرایط برای بیماران خاص، اصلا مناسب و متناسب نبود. او در سال 1328ش، موفق به تأسیس بیمارستان تخصصی مسلولین در زمین اهدایی دوست قدیمی‌اش مرحوم توکلی شد؛ بیمارستانی که امروزه با نام «دکتر شریعتی» شناخته می‌شود و مرقد دکتر حجازی نیز، در گوشه‌ای از آن‌ قرار دارد. تجربه تلاش برای تأسیس بیمارستان مسلولین، به دکتر در طراحی و ساخت بیمارستانی برای بیماران مبتلا به امراض روانی هم کمک کرد. او برای تامین هزینه‌های مالی مورد نیازی که باید برای ساخت بیمارستان مسلولین صرف می‌شد، رنج و مشقّت فراوانی کشید. از شواهد چنین بر می‌آید که آن مرحوم، در گام بلند بعدی‌اش، به اهمیت استفاده از ظرفیت رسانه‌ها برای جلب کمک‌های مردمی و پیشرفت سریع پروژه‌های بهداشتی و درمانی، پی برده بود و به همین دلیل، ارتباطی منظم و کارآمد را با روزنامه خراسان برقرار کرد؛ ارتباطی که به همکاری‌های گسترده این روزنامه دیرپا، با دکتر موسی‌ حجازی، برای تکمیل و افتتاح پروژه‌های بهداشتی و درمانی وی انجامید.
مانور مطبوعاتی دکتر حجازی
تاریخ برقراری ارتباط میان دکتر موسی‌ حجازی و روزنامه خراسان، به همان ماه‌های نخست انتشار دوره دوم روزنامه در سال 1328ش باز می‌گردد. در مهرماه این سال، دکتر حجازی با دعوت از خبرنگار روزنامه خراسان برای همراهی با استاندار وقت، در بازدید از پروژه نیمه‌تمام ساخت نخستین بیمارستان مجهز امراض روانی (تیمارستان) در جاده خواجه‌ربیع (جایی در نزدیکی روستای قدیمی سمزقند و حاشیه خیابانی که امروزه با نام خیابان آیت‌ا... عبادی شناخته می‌شود)، فعالیت‌ها و نیازهای خود را برای تکمیل پروژه، رسانه‌ای کرد. نکته جالب توجه این است که در آن زمان، بیماران روانی، با عنوان «دیوانه» و «مجنون» شناخته می‌شدند و به طور کلی، نگاه عموم به ساخت مکانی برای نگهداری آن ها که قطعاً پرهزینه هم به حساب می‌آمد، مثبت نبود. روزنامه خراسان، با توجه به اهمیت این مسئله و در راستای همکاری با این پروژه خیرخواهانه، دست به انتشار یادداشت‌ها و اخبار منظمی زد که مشهورترین آن ها، سلسله یادداشت‌هایی با عنوان «سیاحت تیمارستان» در قالب سرمقاله و در صفحه نخست بود. این یادداشت‌ها، بعد از بازدید خبرنگار و مسئولان روزنامه خراسان، از شرایط وحشتناک تیمارستان قدیمی مشهد که در آن زمان، صرفاً برای نگهداری از بیماران روانی، در شکلی بسیار زننده و نامناسب و به دور از کمترین امکانات رفاهی و بهداشتی، در محلی نزدیک به سالن ورزشی مهران فعلی ساخته شده‌بود و بعد از آن، بازدید از ساختمان جدید بیمارستانی که به همت دکتر موسی‌ حجازی در حال ساخت بود، به رشته تحریر درآمد. هدف از نگارش این یادداشت‌ها، یک مانور رسانه‌ای برای بیدار کردن اذهان عمومی بود. خمیرمایه مندرجات این یادداشت‌ها که به صورت فنی و با نگاه کارشناسانه، اما با ذوق ادبی و ژورنالیستی به رشته تحریر درآمده، بی‌شک از دکتر موسی‌ حجازی است و مروری بر برخی فرازهای آن ها، می‌تواند ما را با دیدگاه‌های این پزشک شریف، بیشتر آشنا کند.
به عنوان نمونه
در یادداشت «سیاحت تیمارستان»، مربوط به شماره 83 روزنامه خراسان، مورخ 11 مهرماه سال 1328، نویسنده به وضعیت تیمارستان قدیمی شهر مشهد که به آن اشاره کردیم، می‌پردازد و می‌نویسد: «ما نفهمیدیم وسیله معالجه مجانین در تیمارستان چیست و چگونه آن ها را معالجه می‌کنند؟ چرا که در آن‌جا هیچ وسیله‌ای ندیدیم و جز همان اطاق‌های کثیف و متعفن و خراب که بیشتر به جنون و دیوانگی و عصبانیت آن ها کمک می‌کند و صحت مزاجشان را مختل می‌نماید، چیز دیگری وجود ندارد. گویا این مجازات دیوانگی است و هر فلک‌زده‌ای که مبتلا به جنون شد، مجازاتش آن است که او را در همچو محلی زندانی کنند. پس چرا اسمش تیمارستان است؟! این که معنی تیمار و غمخواری نیست. خوب بود اسمش را زندان مجانین می‌گذاشتند، آن هم زندانی که اگر یک جانی قسی‌القلب خونخوار را به آن جا ببرند، در حقش ظلم کرده‌اند.» نویسنده سپس، با مهارت تمام، به اقدامات دکتر موسی حجازی ورود می‌کند و ادامه می‌دهد: «اگر واقعاً تیمارستان است، باید به صورت یک بیمارستان باشد، چه فرق می‌کند؟ این ها هم مریض‌اند، طبیعت در حق آن ها ظلم کرده، ما نباید ظلم بکنیم. باید اطاق تمیز، آفتابگیر، تختخواب، ملافه و روپوش داشته‌باشند. پرستارهای آموزش‌دیده و دلسوز و مهربان مراقب حالشان بوده، با آن ها به لطف و مدارا و رأفت رفتار کنند.» پس از این پیشنهادها، با آن نثر زیبا که بی‌تردید در ذهن مخاطب جا می‌گیرد و وی را به ضرورت این اقدام واقف می‌کند، نویسنده به اصل قضیه می‌پردازد و درباره تیمارستان جدید، شرح مبسوطی می‌دهد؛ شرحی که هم نمایانگر استفاده دکتر موسی‌ حجازی از ظرفیت و توانمندی خیّرین مشهدی است و هم به نوعی، بخشی از تاریخچه بیمارستان امراض روانی حجازی را پیش روی ما قرار می‌دهد: «نقشه ساختمان را آقای مهندس گرایلی مجاناً کشیده و داده‌است و عبارت از 9 اطاق مردانه و 9 اطاق زنانه و دو سالن غذاخوری 5×9 و آشپزخانه و غیره است و گنجایش نگهداری صد مجنون را خواهد داشت. ساختمان با مساعی دکتر حجازی شروع شده ولی معلوم نیست چه موقع به پایان خواهد رسید و کِی برای انتقال مجانین حاضر می‌شود.» افزون بر این‌ها، تقریباً هر هفته یک‌بار، خبری درباره ساخت تیمارستان، در بخش «در کشور ما» روزنامه خراسان، با هدف توجه بیشتر مردم به این مسئله منتشر می‌شد. گاهی نیز، عکس‌هایی از این مکان، در صفحات روزنامه چاپ می‌شد که اقدام مهمی در فعالیت‌های رسانه‌ای به حساب می‌آمد. کار ساخت این بیمارستان،   پیش از درگذشت دکتر حجازی، در   23 مردادماه سال 1332ش به پایان رسید.
 

زاهدی - چهار روز پس از تصویب قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و در یک روز کاملا فوتبالی، سخنگوی وزارت خارجه خبر از پاسخ متقابل ایران به قطعنامه داد و گفت: در نخستین گام، چند اقدام در دستور کار سازمان انرژی اتمی ایران قرار گرفت و اجرای آن ها از روز یک شنبه با حضور بازرسان آژانس در مجتمع‌های غنی سازی نطنز و فردو انجام شد. در همین خصوص سخنگوی وزارت امور خارجه یادآور شد: صدور این قطعنامه در حالی صورت گرفت که ایران شفاف‌ترین برنامه صلح آمیز هسته‌ای در مقایسه با میزان تأسیسات تحت نظارت آژانس در جهان و بیشترین بازرسی‌ها و راستی آزمایی را داشته است. کنعانی با بیان این که جمهوری اسلامی ایران پیشتر در خصوص پیامدهای این اقدام غیرمنطقی و مخرب به طرف‌های غربی هشدار داده بود، افزود: متأسفانه استفاده ابزاری از سازمان‌های بین‌المللی علیه ملت‌های مستقل به هنجار سیاست خارجی غربی‌ها تبدیل شده است. پیش نو‌یس قطعنامه ضد ایرانی تهیه شده از سوی آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام جمعه شب ۲۰ آبان در اختیار شورای حکام آژانس قرار گرفت. شامگاه جمعه ۲۰ آبان، آمریکا و ۳ کشور انگلیس، فرانسه و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای را در اختیار ۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  قرار دادند. ایران پیش از این درباره صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس هشدار داده بود. این دومین قطعنامه شورای حکام طی امسال و‌ سومین قطعنامه ضد ایرانی از سال ۲۰۱۲ است. شورای حکام آژانس ۳۰ خرداد ۹۹ و ۱۸ خرداد ۱۴۰۱ نیز به تصویب قطعنامه ضد ایرانی اقدام کرده بود. از سوی دیگر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در برنامه ۶۰ دقیقه شبکه آمریکایی «سی‌بی‌اس» گفت: فکر نمی‌کند زمان آن رسیده باشد که بپذیرد ایران یک قدرت نظامی اتمی است و اطلاعاتی هم ندارد که نشان دهد ایران در حال توسعه برنامه تسلیحات اتمی است. گروسی به این سوال که فکر می‌کند تهران چقدر به ساخت بمب اتمی نزدیک است هم پاسخ داد: در سطح کنونی تولید اورانیوم غنی شده، ایران به اندازه کافی مواد برای داشتن بیش از یک دستگاه را ذخیره کرده، اگر تصمیم بگیرند این کار را انجام دهند، اما هیچ اطلاعاتی نداریم که نشان دهد ایران هم اکنون برنامه تسلیحات اتمی دارد. وی در پاسخ به این سوال که آیا با ایران به نقطه بی‌بازگشت رسیده و آیا زمانش رسیده که آن را به عنوان قدرت هسته‌ای بپذیریم، گفت: نه، به آن نقطه نرسیده‌ایم، اما باید خیلی سخت کار کنیم تا به آن جا نرسیم.

سید خلیل سجادپور- زوج کریستالی بی رحم که خودروی رانندگان تاکسی های اینترنتی را با وارد آوردن ضربات تبر زورگیری می کردند در حالی با تلاش نیروهای کلانتری معراج مشهد دستگیر شدند که تاکنون به سرقت 3 دستگاه خودروی سواری اعتراف کرده اند.
فرمانده انتظامی مشهد، روز گذشته در تشریح این ماجرا گفت: شب بیست و یکم آبان، راننده یکی از شرکت های تاکسی اینترنتی هراسان و وحشت زده با پلیس تماس گرفت و از زوج جوانی سخن گفت که با تهدید و ایراد جراحت با تبر، خودرواش را زورگیری کرده اند. سرهنگ احمد نگهبان افزود: راننده 37 ساله در بیان جزئیات حادثه ادامه داد: حدود ساعت 20:15 شب بود که مسافری از طریق نرم افزار شرکت درخواست تاکسی کرد و من هم از توس 97 یک زوج را به مقصد شهرک نوید (کشف) سوار کردم و دوباره به محل توس 97 بازگرداندم اما آن ها در مقصد از خودرو پیاده نشدند و ناگهان با تبر و اسید مرا تهدید کردند و به بیابان های انتهای توس بردند. مرد جوان با تبر به دست و پشتم ضربه زد که من از ترس خودرو را رها کردم و پیاده پا به فرار گذاشتم و ...
مقام ارشد انتظامی مشهد تصریح کرد: در پی وقوع این ماجرا و با توجه به احتمال تکرار جرم، بی درنگ گروهی از نیروهای کلانتری معراج مشهد، تحقیقات تخصصی را برای شناسایی زن و مرد مذکور در حالی آغاز کردند که بررسی های مقدماتی نشان داد آن ها برای ثبت در نرم افزار درخواست خودرو، از سیم کارت سرقتی استفاده کرده اند به همین دلیل رصدهای اطلاعاتی و عملیات های ردزنی به شیوه دیگری پیگیری شد چرا که پلیس احتمال می داد با یک باند زورگیری مخوف روبه رو شده است.
سرهنگ نگهبان با اشاره به تجزیه و تحلیل های کارشناسی جرم خاطرنشان کرد: شماره پلاک خودروی سمند مال باخته به کلیه مراکز انتظامی اعلام شد و تحقیقات با تقویت نیروهای گشت نامحسوس در منطقه بولوار توس ادامه یافت. سرنخ های پلیس حکایت از آن داشت که زورگیران در همان محیط جغرافیایی حضور دارند.
«کلیددار امنیت مشهد» گفت: در حالی که ردیابی های اطلاعاتی در شاخه ای دیگر از این عملیات ادامه داشت، نیروهای گشت نامحسوس کلانتری در ظهر بیست و هفتم آبان، خودروی سمند سرقتی را در انتهای جاده خاکی توس 97 مشاهده کردند که زن و مردی داخل آن مشغول مصرف مواد مخدر بودند.
آن ها بلافاصله خودروی سمند را به محاصره درآوردند و زن و مرد جوان را دستگیر کردند. در بررسی های اولیه مشخص شد که این زوج جوان همان زورگیران خشن تبر به دست هستند که با مجروح کردن راننده، خودرو را به سرقت برده اند. با کشف تبر و مقداری مواد مخدر صنعتی، زن و مرد جوان به مقر انتظامی منتقل شدند و بازجویی از آنان با نظارت مستقیم سرگرد امیررضا فعال (رئیس کلانتری معراج) در حالی آغاز شد که خسارت هایی به خودروی سمند وارد آمده و بسیاری از لوازم و قطعات آن نیز سرقت شده بود.
سرهنگ احمد نگهبان اضافه کرد: بررسی های بیشتر بیانگر آن بود که زوج کریستالی از زورگیران بی رحمی هستند که قبلا نیز دو دستگاه تیبا و پراید را با همین شیوه زورگیری کرده اند. بنابراین شیوه بازجویی ها تغییر کرد و متهمان در تنگنای سوالات تخصصی قرار گرفتند. این درحالی بود که در بازرسی از مخفیگاه زوج کریستالی، تعداد زیادی شارژر، فلش، عینک دودی، چندین کیف زنانه و ساک نیز کشف شد که حکایت از سرقت های دیگر این زوج خطرناک داشت.
رئیس پلیس با تجربه مشهد در ادامه این گفت وگوی اختصاصی افزود: گزارش های دریافتی از سامانه بانک اطلاعاتی مجرمان نیز نشان داد که این زوج سوابق متعدد زورگیری و سرقت دارند که تاکنون چند تن از مال باختگان شناسایی شده اند و تحقیقات بیشتر گروه تخصصی به سرپرستی سرگرد امیرحسین قنبری (رئیس دایره تجسس کلانتری معراج) برای ریشه یابی جرایم احتمالی دیگر و افراد مرتبط با آنان ادامه دارد.سرهنگ نگهبان در پایان از شهروندان و به ویژه رانندگان تاکسی اینترنتی خواست چنان چه با این شیوه طعمه سارقان قرار گرفته اند به کلانتری معراج مراجعه کنند.

اختصاصی خراسان

میرجانیان- در حالی که رکود کم سابقه ای در ساخت و ساز مسکن حاکم شده ،هزینه های ساخت مسکن هرروز بیشتر می شود! دو روز پیش رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی از نصف شدن فروش مصالح ساختمانی در ماه‌های اخیر خبر داده و گفته بود که بازار ساخت‌وساز قفل شده است. اما نکته عجیب این است که همزمان با این رکود،برخی خبرها از افزایش عجیب ساخت و ساز حکایت دارد. در روزهای گذشته خبرهایی از احتمال افزایش قیمت سیمان، گرانی مصالح و افزایش چندبرابری قیمت یونولیت منتشر شد و مرکز آمار هم در گزارش خود از هزینه های ماشین آلات حمل مصالح ساختمانی، اعداد و ارقامی را منتشر کرد  که شوکه کننده بود. در این گزارش به سهم هرکدام از مصالح در افزایش هزینه ساخت و ساز می پردازیم.

بهاره موفقی/ با توجه به بحران خیز بودن صنعت ساختمان سازی و نگاهی به  پیشینه وضعیت ساختمان های ناایمن درتکرار حوادثی مانند حادثه پلاسکو، آتش سوزی برج سلمان و ...افزایش قیمت یونولیت

( یکی از مصالح ساختمانی که علاوه بر سبک سازی ساختمان، نقش ایمنی نیز دارد و از حریق های گسترده در ساختمان ها جلوگیری می کند) زنگ هشداری را در صنعت ساختمان سازی به صدا درآورده است.

 بنا به اظهارات یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن انبوه سازان استان قیمت یونولیت طی یک ماه و نیم اخیر افزایش تقریبا سه برابری داشته که این موضوع به کاهش کیفیت تولید آن و رعایت نکردن برخی از استانداردها و معیارهای نظارت در صنعت ساختمان سازی منجر خواهد شد.

یکی از فروشندگان مصالح ساختمانی درباره افزایش قیمت یونولیت می گوید: از دو ماه پیش قیمت یونولیت رو به افزایش بوده و 6 برابر شده است. قیمت یونولیت کیلویی 50 هزار تومان بوده، اما الان 300 هزار تومان شده است. قبلا قیمت یک ورق 5 سانتی یونولیت 80 هزار تومان بوده، اما الان 250 هزار تومان شده است.

 یکی دیگر از فروشندگان مصالح ساختمانی در این باره می گوید: سه ماه پیش هر عدد یونولیت بلوک سقفی 45 هزار تومان بود و قیمت آن هم اکنون 250 هزار تومان شده است. 70 تا 80درصد کارخانه ها هم نیمه تعطیل هستند چون مواد اولیه نیست و حتی مدتی توزیع نداشتند. حل این مسئله مستلزم این است که پتروشیمی توزیع مواد داشته باشد تا قیمت کاهش یابد. فروشنده ای دیگر درباره افزایش قیمت های یونولیت می گوید: قیمت یونولیت سقفی یک ماه پیش حدود 60 تا 70 هزار تومان بوده و الان قیمت آن به 350 هزار تومان رسیده است. علتش هم این بوده که پتروشیمی موادش را در بازار عرضه نمی کند.

طی یک ماه و نیم اخیر؛ افزایش قیمت 3 برابری یونولیت

نعمت ا... ظریف، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان استان درباره افزایش قیمت یونولیت می گوید: حدود یک تا یک ماه و نیم است که یونولیت افزایش قیمت سه برابری داشته است، چون گرانول آن گران شده و پتروشیمی ها توزیع نکرده اند. گفته اند ماده اولیه اش نیست. حدود دو هفته هم در بازار کم شده بود، بعد هم که وارد بازار شد قیمتش افزایش و کیفیت آن کاهش یافت.

وی می افزاید: قیمت یک کیلو و 600 گرم یونولیت با مشخصات یک متر طول، 65 سانت عرض و ارتفاع 25 سانت در مهر 100 هزار تومان بود، اما هم اکنون 250 تا 300 هزار تومان قیمت دارد. ظریف درباره تاثیر افزایش قیمت یونولیت بر قیمت مسکن می گوید: هر متر مربع سقف به یک و نیم عدد از یونولیت مذکور نیاز دارد. قیمت یک و نیم عدد ورق 50 روز پیش 150 هزار تومان بوده و الان حدود 500 هزار تومان است.من به عنوان سرمایه گذار این مقدار افزایش را در محاسبات عادی لحاظ می کنم، اما در زمان عرضه به بازار این افزایش قیمت حتما مدنظر سازنده است و روی قیمت هایش می کشد. البته این موضوع هم اکنون خودش را نشان نمی دهد.

کاهش استانداردها و شاخص ها

عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان استان درباره پیامدهای افزایش قیمت یونولیت می گوید: ما می خواستیم سقف ها را از بلوکه یونولیت به بلوکه سفال تغییر بدهیم، اما در محاسبات مان متوجه شدیم روی سازه تاثیر می گذارد. وقتی جنس کم شود، کیفیت و استانداردها هم کاهش می یابد و زیرزمینی تولید می شود. مجوز یونولیتی کندسوز یا یونولیت تراکم 10 به تراکم 7 تبدیل می شود. این موضوع سرانجام مسائلی ایجاد می کند. کارگری که روی سقف راه می رود تا آن را آماده کند، ممکن است دچار سانحه شود یا  بتن دربرود.

وی در پاسخ به این سوال که به علت گرانی مهندسان ناظر معیارهای نظارتی را کاهش داده اند یا خیر، می گوید: مقداری سخت گیری های شان کمتر می شود. آن ها هم نباید از این مسئله بگذرند، اما وقتی می بینند جنس در بازار نیست، مجبور هستند. البته شخصا چنین چیزی را مشاهده نکردم، اما در کار می بینم. بنده هم سوگند مهندسی خورده ام، هم در انبوه سازان مسئول هستم و تعصب کار نیز دارم، اما ناچار هستم. بالاخره مقداری از شاخص ها کاهش می یابد.

 وی درباره اهمیت یکی از کاربردهای یونولیت می گوید: برای ایمنی و بهداشت ساکنان و ذی نفعان اگر حادثه ای مثل اتصالی برق رخ دهد و دود آن متصاعد شود، خفه کننده است.

کاهش قیمت یونولیت تا اواسط آذر

بخشعلی بیاتی قله زو، معاون بازرسی و حمایت ازمصرف کنندگان سازمان صمت استان خراسان رضوی درباره دلایل گرانی یونولیت می گوید: مواد اولیه یونولیت باید از خارج کشور وارد شود، اما به دلیل تحریم ها تامین مواد اولیه یونولیت با مشکل مواجه شده است. از این رو واحدهای تولیدی ما به سمت تعمیرات (اورهال) رفته اند و ظرفیت تولیدی شان کاهش یافته است. از تهران که پیگیری کردیم به احتمال 99 درصد از نیمه دوم آذر از این بحران رد می شویم.

وی ادامه داد :  ثبت سفارش برای واردات انجام شده و امیدوار هستیم تا اواسط آذر این موضوع به حالت عادی برگردد. موضوع دوم این که واحدهای تولیدی ما موظف هستند بر اساس پروانه بهره برداری از صمت، مواد اولیه را از بورس خریداری کنند. اما برخی از این ها متاسفانه به جای بورس، به دلیل پایین بودن قیمت از بازار آزاد خرید می کنند. از طرفی، بر اساس ثبت آمار تولید، خرید و فروش و ثبت در سامانه بهینه به آن ها مواد اولیه می دهند.

 بنابراین برخی که در گذشته نتوانسته اند از بورس خریداری کنند، به دلیل افزایش قیمت نتوانستند به تولید ادامه دهند. در نتیجه تولید کاهش یافته و به افزایش قیمت منجر شده است.

 وی افزود: این کمبودها در بازار خود را نشان می دهد و در هفته اخیر یک کارگاه زیرزمینی که به طور غیر استاندارد یونولیت تولید می کرد، در مشهد کشف شد. ما شش تولید کننده یونولیت در استان (مشهد، چناران و فریمان) داریم.